Veronderstel, je zit met je bestuur of managementteam aan tafel en je stelt één simpele vraag:
Wat houdt leiderschap in?” Laat iedereen het opschrijven.

Hebben jullie allemaal exact hetzelfde antwoord? Proficiat, dan is leiderschap in jouw organisatie glashelder – je kunt dit artikel gerust overslaan.

Wijken de antwoorden af? Dan is dit artikel juist voor jou. Want leiderschap draait niet alleen om visie en richting geven. Het gaat vooral om het maken van keuzes. En de manier waarop je die keuzes maakt, bepaalt hoe effectief je als leider bent.

Leiderschap is keuzes maken

Hoewel leiderschap een essentieel onderdeel van elke organisatie is, geeft vrijwel iedereen er een andere invulling aan. De cruciale vraag is: hoe wil je dat leiderschap binnen jouw organisatie wordt beoefend?

Nee, ik ga je niet vertellen dat een leiderschapskompas handig is. In plaats daarvan wil ik stilstaan bij de kern: leiderschap is keuzes maken.

Een voortdurend proces van richting bepalen, beslissingen nemen en omgaan met onzekerheid. Maar hoe maak je de juiste keuzes?

 

Leiderschap is als het besturen van een auto.

Of je nu een bedrijf, een afdeling of een team leidt, je hebt altijd passagiers aan boord – collega’s, medewerkers, stakeholders. Iedereen vertrouwt erop dat jij de juiste koers bepaalt en veilig de bestemming bereikt. Oftewel: doelen realiseren.

Je hebt de navigatie aanstaan, maar dat betekent niet dat je alleen maar hoeft te volgen. Onderweg maak je continu keuzes:

  • Welke route neem je?
    Houd je vast aan de oorspronkelijke route als plots een file opduikt, of pas je de route aan op basis van alternatieven of trek jij je eigen plan?

  • Wanneer tank je bij?
    Hoe zorg je ervoor dat jij én je team voldoende energie en motivatie behouden?

  • Hoe houd je de passagiers rustig?
    Als het rumoerig wordt en iedereen iets anders wil, hoe zorg je dan voor consensus of, nog belangrijker, focus?

 

Sommige beslissingen zijn puur rationeel, gebaseerd op feiten en logische stappen. Maar zodra de situatie complexer wordt – denk aan veranderende marktomstandigheden, teamdynamiek of strategische keuzes – spelen emoties een grotere rol.

Navigeren in onzekerheid

De vraag is: hoe navigeer jij als leider? Vertrouw je volledig op de data, of luister je ook naar je intuïtie en de signalen van je team?

Net zoals je tijdens een lange autorit soms op navigatie vertrouwt en soms op je eigen inschattingsvermogen, vraagt leiderschap om een mix van rationeel denken en intuïtief aanvoelen.

  • Wanneer hanteer je puur logische argumenten?
  • Wanneer laat je ruimte voor gevoel en ervaring?


Hier komt de balans tussen rationeel en emotioneel keuzes maken om de hoek kijken.

Sommige keuzes kun je maken op basis van feiten en logica, zoals het bepalen van de snelste route of het inschatten van je brandstofverbruik. Binnen elke organisatie kun je zoveel data genereren dat je keuzes kunt maken op basis van cijfers. Dit zijn overzichtelijke beslissingen waarbij een rationele aanpak volstaat.

Maar niet alle beslissingen zijn zo eenduidig. Wat doe je als je een afslag moet nemen en op de navigatie is niet duidelijk te zien of je de eerste of de tweede afrit moet pakken? Kies je dan op basis van eerdere ervaringen, het advies van je passagiers of misschien gewoon op gevoel?

In een organisatie werkt het net zo:

  • Bij operationele beslissingen – zoals het aanschaffen van een nieuwe machine – helpt een checklist met specificaties om de juiste keuze te maken.
  • Bij strategische keuzes – zoals het aannemen van een nieuwe collega of het doorvoeren van een verandering – spelen emoties, teamdynamiek en intuïtie een grotere rol.

Hoe maak je betere keuzes?

Om keuzes effectief te maken, helpt het om een balans te vinden tussen ratio en emotie.
Hier zijn enkele praktische tips:

  • Gebruik data als kompas, maar vertrouw op je intuïtie als stuur.
    Combineer cijfers met je ervaring en inzichten van je team.

  • Betrek je team bij complexe keuzes om draagvlak te creëren.
    Dit helpt om verschillende perspectieven te krijgen en weerstand te verminderen.

  • Stel jezelf bij elke beslissing de vraag: ‘Wat zijn de mogelijke gevolgen, zowel rationeel als emotioneel?’
    Dit voorkomt dat je te eenzijdig kijkt.

  • Leer van eerdere keuzes. Reflecteer regelmatig op beslissingen die je hebt genomen. Wat ging goed? Wat kon beter?
    Dit versterkt je leiderschapsvaardigheden.

Het gaat om vooruitgang, niet om perfectie

Leiderschap draait om keuzes maken en focus behouden. Niet elke beslissing zal perfect zijn, maar elke keuze brengt je een stap vooruit.

Net als tijdens een lange autorit gaat het niet altijd om de snelste route, maar om effectief en veilig je bestemming te bereiken. Hoe je leiderschap invult, bepaalt de koers van je organisatie.

  • Blijf je op de automatische piloot varen, of maak je bewust keuzes?
  • Vertrouw je alleen op data, of volg je ook je intuïtie?


Leiderschap is het sturen van keuzes. Welke richting kies jij vandaag?

Wil je ontdekken hoe je meer grip krijgt op je organisatie?

Wanneer efficiency en effectiviteit samenkomen, ontstaat rendement. Laten we in gesprek gaan en deze formule voor jouw organisatie laten werken.


Of neem de tijd om hierover te sparren met je team. Vraag nog eens: “Wat is leiderschap?” en kijk of jullie antwoorden dichter bij elkaar zijn gekomen.